over

Eens ieder poosje komen we bij elkaar om samen te zijn. We lezen een tekst die iemand graag met ons wil delen en bespreken. Er zijn geen regels, wel fijne mensen.

De leeslijst bevat beschrijvingen, informatie, en links over de stukken die we geselecteerd hebben voor bijeenkomsten.

naam

De term dwangschematiek is mijn bewustzijn ingerold via het artikel ‘Nietzsche en Hegel, - bien etonnés?’, door R.F. Beerling. Tot nu toe was de enige plek op het internet waar deze term woordelijk verschijnt—via gebruikelijke zoekmachines, in ieder geval—een pagina op de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. Deze pagina bevat een tekst die ons al bekend is. De dwangschematische slang bijt zichzelf in de staart; de dwangschematiek is coming from inside the DBNL. Onderstaand citaat toont het woord in context:

Zulks impliceert allerminst dat dit moment bij Hegel ontbrak, dat wil zeggen dat in zijn systeem niet een diep en dramatisch ingrediënt ‘zelfervaring’ verwerkt zou zijn, al breekt dat door zijn onvergelijkelijke discipline zelden heen en geeft hij er nooit zo persoonlijk, subjectief en ongeremd uitdrukking aan als Nietzsche. Dialectiek is bij hem geen foefje of dwangschematiek en dat zij bij tegenspraken zou blijven staan zonder er denkend doorheen te gaan is het eeuwige misverstand van Popper. Dialectiek is bij Hegel de systematisch beoefende kunst de ervaring voor zichzelf te laten spreken en de werkelijkheid als dynamisch-redelijk verband te begrijpen: zelfrealisering door zelfbepaling van het absolute. [nadruk toegevoegd]

(R.F. Beerling, ‘Nietzsche en Hegel, - bien etonnés?’ De Gids, 1975: p. 618.)